Fat shaming, thin shaming, baarschaamte, vliegschaamte: man, ik hou het allemaal niet meer bij waar iedereen zich wel voor schaamt of zou moeten schamen. Het woordje associeer ik zelf met een rood hoofd hebben, een knoop in je buik en vooral: wat denken anderen nu van mij? Met het woordje ‘shaming’ geven we de schuld aan een ander, dat we ons zo voelen. En dat geeft dan weer aan, dat de ander zich moet aanpassen omdat wij een gevoel hebben. Jeetje.

Wie is verantwoordelijk

Hoe vaak lees je niet dat je niet van een ander mag verwachten dat zij verantwoordelijk zijn voor jouw geluk? Om je goed te voelen is het beter (en verstandiger) om dat uit jezelf te halen. Daar komt ook dat begrip ‘zelfliefde’ vandaan, denk ik. Ideaal gezien zorg je zelf dat je je goed voelt en vooral van jezelf houdt zoals je bent. Dan wordt het ook makkelijker om meningen van anderen over jou te negeren. Ben je dus zelf verantwoordelijk voor hoe je je voelt of mag je een ander de schuld geven vanwege hun mening of woorden?

De waarheid ligt waarschijnlijk wel ergens in het midden, tenzij je met een sociopaat of narcist te maken hebt. Je eigen geloof in jezelf geeft je stabiliteit tegen nare opmerkingen, maar kan ook zorgen voor blinde vlekken in je zelfbeeld. En soms moet je, denk ik, begrip hebben naar de ander toe, als die iets zegt waar we onzeker van worden. Komt het echt uit een zorg of is het puur om je te kwetsen: dat is wel een verschil. Maar het is moeilijk om te bepalen wat de ander drijft om iets te zeggen wat wij als naar ervaren.

Begrip voor elkaar

Animositeit (is een prachtig woord) betekent dat je eigenlijk al uitgaat van de slechtste drijfveren in de ander. Als iemand een opmerking maakt over wat je eet: ‘oh, die zal me wel dom vinden, of afstotelijk, of lui!’. En vanuit die gedachte ga je dan anders reageren op iemand dan als je denkt ‘oh, die maakt zich zorgen over mijn gezondheid.’ Maar stel je bent zwanger en je eet iets waar rauw ei in verwerkt zit: dat is niet aan te raden. Mag iemand dan zeggen dat je dat beter niet kan eten? Mag je er boos om worden als iemand zegt dat je het beter niet kan eten?

Soms gaat het om begrip, soms gaat het om de manier waarop je iets zegt. Dat geldt voor beide kanten. Maar uiteindelijk is begrip voor elkaar het punt waar je elkaar het voordeel van de twijfel geeft. Hoe iemand iets zegt kan namelijk losstaan van de redenen waarom iemand iets zegt. Taal lijkt een goed communicatiemiddel, maar niemand spreekt exact dezelfde taal. Iets kan gewoon ‘rottig uit je strot’ komen, maar wel goedbedoeld zijn. Ik kijk zelf dan ook meer naar acties dan naar woorden. Als iemand echt naar je luistert en aandacht geeft, zegt dat meer dan woorden.

De basis ben jezelf

Als iemand al probeert om te ‘shamen’, dan is het moeilijk om die bewuste actie te stoppen. Het lijkt ideaal als andere mensen precies zeggen en doen waar jij gelukkig van wordt, maar uiteindelijk heb je alleen controle over jezelf. Dat is al moeilijk genoeg! Ik kan mijn best doen om anderen niet te kwetsen, maar ik kan geen garantie geven dat ik dat nooit zal doen. Ik reken er dan ook altijd een beetje op dat mensen om mij heen begrijpen wat mijn intenties zijn, door mijn eigen acties.

Gelukkig wordt het makkelijker om te negeren wat anderen wel of niet denken naarmate je ouder wordt. Vroeger stond ik misschien vaker voor de kledingkast met het idee of ik wel of niet iets aan kon doen. Nu trek ik lekker aan wat ik leuk vind. Ik doe niemand er kwaad mee. Toch zijn er wel dingen waarbij ik graag wil weten wat anderen adviseren of hoe zij er over denken. Ik luister graag en neem mee wat voor mij belangrijk ik. Al het andere is ruis en ik ga geen tijd verspillen aan schaamte.