M*A*S*H is echt al een oudere tv serie: uit de jaren 70 van de vorige eeuw. En toch blijft het één van mijn favo series. Aan de ene kant waarschijnlijk nostalgie, maar ook omdat het verdorie nog steeds relevant is. Het is een comedy, maar geen sitcom. Oorspronkelijk zonder lach-track, maar die werd er onder gezet omdat men bang was dat kijkers niet zouden weten wanneer er gelachen mocht worden. Want mag je wel lachen om oorlog?
251 afleveringen
Elf seizoenen lang is deze serie over de veel kortere Koreaanse oorlog. De serie was losjes gebaseerd op de film met dezelfde naam, wat weer gebasseerd was op een boek van een arts die tijdens de oorlog soldaten op zijn operatietafel probeerde te redden. Niet bepaald een logische setting voor een komedie. Daarom is het juist ook zo’n prestatie dat de serie een succes werd. Naarmate de afleveringen vorderen, week de serie ook steeds meer af van de film en uiteindelijk ook het boek. De serie werd ook steeds meer een aanklacht tegen de absurditeit en wreedheid van oorlog. Want waar andere series zich misschien vasthielden aan de ‘helden’ aan het front, liet M*A*S*H zien wat er gebeurde als de kogels echt raak waren.
Toch is er echt genoeg te lachen en zitten er mooie momenten in de afleveringen. Als een van de artsen bijvoorbeeld voedsel en andere zaken voor een weeshuis nodig heeft, maar die niet toegestuurd krijgt, probeert hij via een denkbeeldige officier allerlei goederen te bestellen. Maar dan denken de mensen in het hospitaal dat die persoon ook echt bestaat en wordt het lastig voor de arts om het spel te blijven spelen. Ook leuk is dat er in M*A*S*H ‘bekende’ acteurs terug te vinden zijn, zoals een hele jonge Patrick Swayze, Laurence Fishburne, Ron Howard en Leslie Nielsen. Het blijft natuurlijk een oudere serie, dus ook de sterren zijn van die tijd.
Dokters en verpleegsters
Alan Alda staat wel synoniem met de serie. Hij speelt niet alleen in elk seizoen hetzelfde personage, maar nam ook de rol van producent op zich uiteindelijk. Zijn personage, de chirurg Hawkeye, wilde niets liever dan dat hij terug naar huis mocht. Maar als hij dan toch in deze rotoorlog was, dan zou hij zijn best doen om met zijn kennis zoveel mogelijk levens te redden. Om daar mee om te kunnen gaan haalt hij in zijn ‘vrije tijd’ veel kattenkwaad uit, legt het aan mete elke verpleegster en drinkt hij graag zijn zelfgebrouwen alcohol. Dat de oorlog bij hem ook sporen achterlaat is duidelijk.
Naast Hawkeye is er ook de verpleegster die uit een militaire familie komt: ‘Hotlips’ Houligan. Zij kan Hawkeye en zijn collega-arts niet uitstaan omdat ze de discipline van het leger niet serieus nemen. Dan is er nog Radar, een onschuldige jongeman die als assistent van de commander eigenlijk het hele ziekenhuis runt. En als echte comic relief is er Klinger: een man die zich zo niet op zijn plek voelt in de oorlog dat hij alles probeert om naar huis gestuurd te worden, desnoods omdat hij ‘gek’ is. Maar wat is nou gek: weg willen uit een oorlogssituatie of daar juist willen blijven …?
Suicide is painless
Buiten de personages en de prachtige vertelling, en de humor, is het vooral de theme tune die mij helemaal pakt. Niet de meest optimistische tekst, maar de melodie is prachtig en melancholisch. Ik denk ook dat de tekst goed aansluit, want eigenlijk proberen de artsen en verpleegsters zoveel mogelijk de rottigheid te vergeten en de pijn van de oorlog uit de weg te gaan. En ik denk dat je daar nog steeds wel iets uit kan halen. Ja: het is soms gewoon grappig, misschien oneerbiedig, maar dat je ook in vreselijke omstandigheden vooral niet moet vergeten dat je menselijk bent.
Moeilijk hoor, om uit te leggen waarom een show met zoveel narigheid toch zo de moeite waard is om te zien. Het is de warmte van de personages naar elkaar toe. Want ondanks dat sommige personages niet met elkaar overweg kunnen, staan ze wel voor elkaar klaar. Iedereen probeert er het beste van de maken. En er zijn genoeg dingen in de serie die vrij modern aandoen.
In de trivia sectie van IMDB.com las ik overigens dat Alan Alda (Hawkeye) en Jamie Farr (Klinger) de enige twee acteurs waren die zelf ook in de oorlog in Korea gevochten hadden. Dat geeft misschien ook een ander perspectief aan de serie en die personages. Misschien dat de serie daarom zo authentiek aanvoelt. Hoe dan ook: deze serie moet nodig ergens gestreamed gaan worden, want het is gewoon een klassieker.