Donderdag is onze tv-docu-dag: dan kijken we een documentaire(serie). En ik dacht dat het misschien wel leuk was om er eens eentje aan te raden. Een hele lichte, want er zijn ook zware documentaires waar je soms erg van ondersteboven kan zijn. Maar een documentaire serie over speelgoed, uit je jeugd, kan alleen maar licht en luchtig zijn. Ja! Maar toch erg interessant! Dus als je innerlijke kind af en toe nog eens naar boven komt als je een speelgoedwinkel voorbij loopt: deze serie is leuk.
Drie seizoenen, 12 afleveringen
Het is te overzien met 12 afleveringen. Als je zou willen, kijk je het in een weekend. Maar ik raad, zoals gewoonlijk, nooit aan om te bingen. Voor ons is het veel leuker om elke week vooruit te kijken naar een nieuwe aflevering en op die manier de week ook een soort van ritme te geven. The Toys That Made Us is ook erg gebaseerd op onze jeugd. Met veel speelgoed hebben we zelf gespeeld; een van ons – niet ik – heeft nog traumatische herinneringen aan Star Wars speelgoed dat werd weggegeven aan de buurkinderen, die er in de tuin (!!!) mee speelden. Maar goed. We hebben ook veel goede herinneringen. Van elke aflevering hebben we dan ook rustig genoten.
Met maar 4 afleveringen per seizoen wordt er ook vrij diep ingegaan op de ideeën, de ontwikkeling en het drama rond de produktie van het speelgoed. Want uiteindelijk draait ook de speelgoedindustrie om wie het idee heeft en wie uiteindelijk het geld ermee verdient. Bij Barbie is dat vrij duidelijk: het idee werd ook uiteindelijk uitgevoerd door de bedenkster en het was al snel duidelijk dat dit speelgoed voor meisjes (in eerste instantie) het beste door vrouwen kon worden bedacht. Maar andere produkten werden door verschillende bedrijven bedacht en gemaakt, omdat de licenties van Star Wars een beetje heen en weer schoven. Men dacht in eerste instantie dat een film-speelgoed-idee niet veel zou opleveren. Ha! Dat is een interessante aflevering.
Tekenfilms en promotie van speelgoed
Waar het bij Star Wars ging om speelgoed dat de films en de franchise promootte, ging het bij bijvoorbeeld My Little Pony en He-Man om tekenfilms die de speelgoedlijn promootten. De tekenfilms waren als het ware een 20 minuten-lange reclamefilm. Het bedenken van nieuwe personages was meer gebaseeerd op of het te produceren was, in plaats van dat de personages een doel hadden in de serie. Dat verklaart veel. De bedenkers van al die verschillende speelfiguurtjes waren dus leidend en zij moesten wel weten wat zou aanslaan bij hun doelgroep.
Daar staat tegenover dat een produkt zoals LEGO absoluut niet op die manier tot stand kwam. Lego was ontwikkeld met een meer educatief idee: dat de verbeeldingskracht van kinderen het beste gestimuleerd wordt door bouwblokjes te geven en laat ze maar een half uurtje bouwen. Dat Lego op een moment bijna niet meer bestond wordt ook belicht. Maar spoiler-alert: Lego bestaat nog steeds en is ontzettend populair – ook omdat volwassenen zich nog steeds vermaken met het bouwen van bijvoorbeeld kastelen en Ninteno-kubussen. Ehum. (Okay. Ja, ik wacht met smart op de nieuwe versie van het ‘oude’ Lego kasteel en ik wil het bouwen en er ruimet voor maken! Lego is mijn ding!)
Variatie: meisjes- en jongensspeelgoed?
Is er wel zoiets als ‘meisjesspeelgoed’ en ‘jongensspeelgoed’? Zelf heb ik bijvoorbeeld best een pesthekel aan de ‘meisjeslijn’ van Lego. Ik vind het overbodig en het lijkt ook niet op Lego. Maar in de afleveringen zie je toch wel duidelijk dat sommige speelgoed heel specifiek op gender is afgestemd. Hoewel: GI Joe wordt ook wel ‘Barbie voor Jongens’ genoemd. Het zijn tenslotte poppen, ook al worden ze dan als actie-poppen neergezet. De aflevering die dit het meeste uitlicht is misschien die over Lego, maar ook over My Little Pony is wat te zeggen met betrekking tot gender en leeftijd. Sowieso wordt speelgoed iets heel anders als het een verzamelobject wordt. Zelf trek ik de lijn niet zo heel erg strak: als iets innovatief en spannend is, vind ik het al snel leuk speelgoed.
De afleveringen zijn misschien iets meer bevooroordeeld, waarbij jongensspeelgoed een beetje beter belicht wordt. De makers zijn ook mannen, dus dat snap ik. In het eerste seizoen zijn er drie ‘jongens’ afleveringen en eentje voor de ‘meisjes’. In het tweede seizoen is de aflevering over Lego het meest genderneutraal. En in het derde seizoen is My Little Pony de enige die echt direct op meisjes gericht is. En afgezien van een gender bias, is er ook een location bias: het gaat meestal over speelgoed wat in de VS populair was. Dat is op zich interessant genoeg, maar het is goed om daar kritisch naar te kijken. Natuurlijk gaat het ook om de smeuïge verhalen rond de bedrijven en de produktie. En dat is absoluut heerlijk om naar te kijken.
The Toys That Made Us is te zien via Netflix.